หนังสืออิสยาห์ (อังกฤษ: Book of Isaiah, ฮีบรู: ספר ישעיה [Sefer Y’sha’yah]) เป็นหนังสือลำดับที่ 5 ในหมวดผู้เผยพระวจนะ (Nevi’im) ของคัมภีร์ทานัค (Tanakh) และเป็นหนังสือเล่มที่ 1 ในหมวดประกาศกใหญ่ของคัมภีร์ไบเบิลภาคพันธสัญญาเดิม หนังสืออิสยาห์เขียนด้วยภาษาฮีบรู เชื่อมาแต่โบราณตามคำกล่าวอ้างในหนังสือคัมภีร์ว่าเขียนโดย อิสยาห์ ผู้เผยพระวจนะชาวยูดาห์ เมื่อ 800 ปีก่อนคริสตกาล บทที่ 1 – 39 (39 บท) ทำนายเคราะห์กรรมและการลงโทษ แก่ชาวยูเดียและประชาชาติทั้งหมดของโลกที่มีใจบาปต่อต้านพระเจ้า บทที่ 40 – 66 (27 บท) เรียกกันว่า “คัมภีร์แห่งการปลอบประโลม” ทำนายการฟื้นฟูประชาชาติอิสราเอลโดยพระเจ้า (ชาวคริสต์เชื่อว่าบางบทมีนัยความหมายถึง การเสด็จมาไถ่บาปของพระเยซูคริสต์) ส่วนนี้ยังรวมถึง “บทเพลงของผู้รับใช้ที่ได้รับความทุกข์ทน”
หนังสืออิสยาห์ ทั้ง 66 บท ประกอบด้วยคำทำนายสำคัญเกี่ยวกับการปลดปล่อยชนชาติอิสราเอลและผู้ชอบธรรม และการล่มสลายของ บาบิโลเนีย อัสซีเรีย, ฟิลิสเตีย, โมอับ, และซีเรีย อิสราเอลเหนือ (ขณะนั้นชนชาติอิสราเอลแบ่งเป็นอิสราเอลทางเหนือและยูดาห์ทางใต้), เอธิโอเปีย, อียิปต์โบราณ, อาหรับ และฟีนิเซีย สรุปโดยย่อกล่าวถึง ความยุติธรรมของพระยาห์เวห์ ในฐานะพระเจ้าของประชาชาติโลกทั้งมวล และประชาชาติที่ประพฤติผิดและทะนงว่าตนเองปลอดภัยด้วยกำลังของตน จะถูกพิชิตด้วยประชาชาติอื่นตามดำริของพระเจ้า ขณะเดียวกันทรงช่วยและปลอบโยนประชาชาติที่ชอบธรรม การทรงพิพากษาไม่จำเพาะต่อ ประเทศที่กดขี่รุกรานราชอาณาจักรยูดาห์ประเทศของอิสยาห์เท่านั้น บทที่ 1-5 และ 28 – 29 ยังทำนายการพิพากษาลงโทษชาวยูดาห์ที่ประพฤติไม่ชอบธรรมด้วย เพราะเดิมทีชาวยูดาห์คิดว่าด้วยตัวเองที่ปลอดภัยเพราะพันธสัญญาของพระเจ้า แต่พระเจ้าเตือนชาวยูดาห์ผ่านอิสยาห์ว่า พันธสัญญานั้นไม่สามารถปกป้องพวกเขา หากพวกเขาทำลายลงด้วยการบูชาพระเจ้าอื่น และความประพฤติอย่างอยุติธรรมและความทารุณ ซึ่งขัดต่อพระบัญญัติของพระเจ้า บางคำทำนายเกี่ยวกับการพิพากษา ปรากฏตลอดทั้งบทต้นของพระธรรมอิสยาห์ด้วย
บทที่ 6 บรรยายถึง การทรงเรียกอิสยาห์ให้เป็นผู้เผยพระวจนะของพระเจ้า บทที่ 24 – 26 มีข้อความที่ซับซ้อนตีความยาก คือมีข้อความสำคัญทำนายถึงพระเมสสิยาห์ (ศาสนทูตที่พระเจ้าเจิม) และอาณาจักรของพระเมสสิยาห์ ซึ่งสถิตย์ความยุติธรรมและความชอบธรรม ส่วนนี้ ในคติของชาวยิว เชื่อว่าหมายถึง กษัตริย์ (ตรงตามอักษร) ผู้สืบเชื้อพระวงศ์จาก กษัตริย์ดาวิด กษัตริย์ยิ่งใหญ่ผู้ทำให้ยูดาห์เป็นราชอาณาจักรใหญ่และเยรูซาเลมเป็นนครศักดิ์สิทธิ์ แต่ในคติของชาวคริสต์ตั้งแต่แรกเริ่ม เชื่อว่าหมายถึง พระเยซูคริสต์ โดยสอดคล้องกับคำทำนาย เช่น พระคริสต์ทรงสืบสกุลจากกษัตริย์ดาวิด และทรงตั้งอาณาจักรแห่งความยุติธรรม (หมายถึง คริสตจักร ไม่ใช่อาณาจักรในความหมายทางการเมือง) ซึ่งภายหนึ่งวันหน้า (คริสต์ศาสนา) จะแผ่ขยายไปทั่วทั้งโลก ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญสมัยใหม่จำนวนหนึ่งเชื่อว่า อาจมีนัยความหมายเชิงขยายอุดมคติซึ่งที่แท้เพียงหมายถึง กษัตริย์เฮเซคียาห์ ผู้สืบสกุลจากดาวิด และพยายามสร้างเยรูซาเล็มเป็นเมืองศักดิ์สิทธิ์ บทที่ 36 – 39 ให้ข้อมูลทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับ กษัตริย์เฮเซคียาห์ และชัยชนะในศรัทธาต่อพระเจ้าของเขา
คำทำนายชุดถัดมาเรียกกันว่า “คัมภีร์แห่งการปลอบประโลม” ได้แก่ บทที่ 40 จนจบ บทที่ 40 – 47 ทำนายถึง การปลดปล่อยชาวยิวจากการครอบงำของอาณาจักรบาบิโลน และการฟื้นฟูประเทศของชนชาติอิสราเอล เป็นรัฐประชาชาติเดียว บนแผ่นดินแห่งพันธสัญญาของพระเจ้า บทที่ 44 – 46 ยืนยันว่า ชาวยิวเป็นชนชาติที่ได้รับเลือกจากพระยาห์วาห์ พระเจ้าผู้เป็นพระเจ้าพระองค์เดียวเท่านั้นของชนชาติยิว (และเป็นพระเจ้าที่แท้จริงองค์เดียวของจักรวาล) ซึ่งพระองค์จะทรงแสดงฤทธานุภาพเหนือพระเจ้าของชนชาติบาบิโลน บทที่ 45 ข้อ 1 กล่าวถึง ไซรัส ผู้ปกครองชาวเปอร์เซีย บุคคลทรงพลังผู้จะโค่นล้มบาบิโลน และยอมคืนชนชาติอิสราเอลสู่เมืองเกิดของพวกเขา บทที่เหลือถัดจากนั้น มีคำทำนายที่ซับซ้อนมากแทรกอยู่ กล่าวถึงผู้รับใช้ คือเขียนด้วยภาษาจินตกวีมาก บทที่ 50, 52 และ 53 ในคติของชาวคริสต์เชื่อว่า ทำนายถึง การเสด็จมาของพระเยซูคริสต์ เพื่อใช้พระทรมานไถ่บาปให้มวลมนุษยชาติ
บทที่ 52, 54 และ 56 กล่าวถึง ความรุ่งเรืองในอนาคตของศิโยน (แผ่นดินชาวยิว) ภายใต้กฏของผู้รับใช้ที่ชอบธรรมบทที่ 65 – 66 กล่าวถึง การพิพากษาผู้สักการะรูปเคารพอื่น
พระธรรมอิสยาห์จบด้วย ข่าวสารแห่งความหวังของผู้รักษากฎที่ชอบธรรม ผู้ขยายการช่วยให้รอดต่อประชากรที่ชอบธรรมของเขา ในอาณาจักรของพระเจ้าบนโลก
คัมภีร์ไบเบิล หรือ พระคัมภีร์ (มาจากภาษากรีกโบราณว่า Βίβλος บิบลิออน แปลว่า หนังสือ) ชาวโปรเตสแตนต์เรียกว่า พระคริสตธรรมคัมภีร์ (Holy Bible) เป็นหนังสือที่บันทึกเรื่องราวเกี่ยวกับพระยาห์เวห์ มนุษย์ บาป และแผนการของพระยาห์เวห์ในการช่วยมนุษย์ให้รอดพ้นจากความพินาศอันเนื่องจากความบาปสู่ชีวิตนิรันดร์ เป็นหนังสือที่บันทึกหลักธรรมคำสอนของศาสนาคริสต์ ซึ่งในบางเล่มมีพื้นฐานมาจากหลักคำสอนของศาสนายูดาห์ของชาวยิว ชาวคริสต์เรียกคัมภีร์ไบเบิลในชื่ออื่น ๆ อีกหลายชื่อ เช่น พระวจนะของพระเจ้า (Word of God) หนังสือดี (Good Book) และคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ (Holy Scripture) คริสตชนทุกคนเชื่อว่าพระคัมภีร์ทุกบททุกข้อนั้นมนุษย์เขียนขึ้นโดยการดลใจจากพระเจ้า ประกอบด้วยหนังสือจำนวน 66 หรือ 73 หรือ 78 เล่ม (แล้วแต่นิกาย) ประกอบด้วยภาคพันธสัญญาเดิมและพันธสัญญาใหม่ พันธสัญญาเดิมถูกเขียนขึ้นก่อนที่พระเยซูคริสต์ประสูติ ทั้งหมดเขียนเป็นภาษาฮีบรู ยกเว้นส่วนที่เป็นคัมภีร์อธิกธรรม (ยอมรับเฉพาะชาวคาทอลิก) ถูกเขียนด้วยภาษากรีกและภาษาอียิปต์ ส่วนพันธสัญญาใหม่ถูกเขียนขึ้นหลังจากพระเยซูเสด็จขึ้นสู่สวรรค์แล้ว โดยบันทึกถึงเรื่องราวของพระเยซูตลอดพระชนม์ชีพ รวมทั้งคำสอน และการประกาศข่าวดีแห่งความรอด การยอมรับการทรมาน และการไถ่บาปของมนุษย์โดยพระเยซู การกลับคืนชีพอย่างรุ่งโรจน์ การส่งพระวิญญาณบริสุทธิ์มายังอัครทูต ประวัติศาสตร์ของคริสตจักรในยุคแรกเริ่ม ภายหลังการกลับคืนพระชนม์ชีพของพระเยซูแล้ว การเบียดเบียนคริสตจักรในรูปแบบต่าง ๆ