ลัทธิอัสมาจารย์ (อังกฤษ: scholasticism) หมายถึง วิธีคิดเชิงวิพากษ์ที่มีอิทธิพลต่อการเรียนการสอนของนักวิชาการในมหาวิทยาลัยในยุโรปสมัยกลาง (ค.ศ. 1,100-1,700) และหมายถึงหลักสูตรที่ใช้วิธีดังกล่าวมาสนับสนุนและเผยแพร่หลักความเชื่อในสังคมที่มีความหลากหลายขึ้นเรื่อย ๆ ในสมัยนั้น อัสสมาจารย์นิยมมีต้นกำเนิดมาจากโรงเรียนในอารามคริสต์ในยุโรปยุคแรก ๆ สถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยในยุโรปเกิดขึ้นที่ประเทศอิตาลี ฝรั่งเศส สเปน และอังกฤษ ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 11 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 12 จัดการสอนด้านศิลปศาสตร์ นิติศาสตร์ แพทยศาสตร์ และเทววิทยา มหาวิทยาลัยเหล่านี้ เช่น มหาวิทยาลัยซาแลร์โน มหาวิทยาลัยโบโญญา และมหาวิทยาลัยปารีส นักปราชญ์สำคัญในยุคนี้ เช่น แอนเซล์มแห่งแคนเทอร์เบอรี อเล็กซานเดอร์แห่งเฮลส์ อัลแบร์ตุส มาญุส ดันส์ สโกตัส วิลเลียมแห่งออกคัม โบนาเวนตูรา และทอมัส อไควนัส
นักบุญแอนเซล์มแห่งแคนเทอร์เบอรี (อังกฤษ: Anselm of Canterbury) เดิมชื่อ อันเซลโม เด กันเดีย จีเนฟรา เป็นนักบุญในคริสตจักรโรมันคาทอลิก เกิดเมื่อค.ศ. 1033 ที่เมืองอาออสตา ราชอาณาจกัรเบอร์กันดี และถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 21 เมษายน ค.ศ. 1109 ที่เมืองแคนเทอร์เบอรี ในประเทศอังกฤษ นักบุญแอนเซล์มแห่งแคนเทอร์เบอรีเป็นนักพรตคณะเบเนดิกติน นักปรัชญาและนักเทววิทยาศาสนาคริสต์ ในด้านการปกครองคริสตจักร ท่านดำรงตำแหน่งอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรีระหว่างปี ค.ศ. 1093 ถึงปี ค.ศ. 1109 ได้ชื่อว่าเป็นผู้ก่อตั้งลัทธิอัสสมาจารย์นิยม (scholasticism) และมีชื่อเสียงว่าเป็นผู้เริ่มข้อพิสูจน์ทางภววิทยา (ontological argument) เกี่ยวกับว่าพระเป็นเจ้ามีจริงหรือไม่และเป็นบาทหลวงผู้เป็นปฏิปักษ์อย่างเปิดเผยต่อสงครามครูเสด
นักบุญอัลแบร์ตุส มาญุส (ละติน: Albertus Magnus) หรือนักบุญอัลเบิร์ตผู้ยิ่งใหญ่ (Albert the Great) หรือนักบุญอัลเบิร์ตแห่งโคโลญ (Saint Albert of Cologne) เป็นนักบุญในคริสตจักรโรมันคาทอลิก เกิดราวปี ค.ศ. 1193/ค.ศ. 1206 ที่เลาอิงเงิน ดัชชีบาวาเรีย (ประเทศเยอรมนีปัจจุบัน) และถึงแก่มรณกรรมเมื่อวันที่ 30 กันยายน ค.ศ. 1280 ที่เมืองโคโลญ จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ นักบุญอัลแบร์ตุสได้ปฏิญาณตนเป็นไฟรอาร์สังกัดคณะดอมินิกัน และมีตำแหน่งฝ่ายปกครองในคริสตจักรเป็นบิชอปแห่งเรเกนส์บูร์ก มีชื่อเสียงจากการเป็นการมีความรู้และความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาคริสต์กับวิทยาศาสตร์ เป็นนักปรัชญาคนสำคัญที่สุดของเยอรมนีและนักเทววิทยาศาสนาคริสต์ในสมัยกลาง และเป็นหนึ่งในนักวิชาการคนแรก ๆ ในสมัยกลางที่ประยุกต์ปรัชญาอาริสโตเติลให้เข้ากับปรัชญาคริสต์ศาสนา คริสตจักรโรมันคาทอลิกประกาศให้นักบุญอัลแบร์ตุส มาญุสเป็นหนึ่งในนักปราชญ์แห่งคริสตจักร 33 คน
นักบุญโบนาเวนตูรา (อิตาลี: San Bonaventura) (ค.ศ. 1221 – 15 กรกฎาคมค.ศ. 1274) เป็นไฟรอาร์ในศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกชาวอิตาลี ดำรงตำแหน่งอัคราธิการคนที่ 7 ของคณะภราดาน้อย (Order of Friars Minor) หรือที่รู้จักกันโดยทั่วไปว่าคณะฟรันซิสกัน ได้รับสมณศักดิ์เป็นพระคาร์ดินัลบิชอปแห่งอัลบาโน นอกจากนี้ยังเป็นนักปรัชญาและนักเทววิทยาศาสนาคริสต์ที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งในสมัยกลาง จนได้รับการยกย่องให้เป็นนักปราชญ์แห่งคริสตจักร มีสมญานามว่า “นักปราชญ์ชั้นเสราฟิม” นักบุญโบนาเวนตูรา มีนามเดิมว่าโจวันนีแห่งฟีดันซา (Giovanni di Fidanza) เป็นชาวเมืองบัญโญเรโจ (Bagnoregio) ในวัยเด็กเคยล้มป่วยหนัก แต่นักบุญฟรันเชสโกแห่งอัสซีซีได้มาช่วยสวดอ้อนวอนพระเจ้าให้ท่านจนท่านหายป่วย และท่านได้เห็นอนาคตของเด็กน้อย จึงเปล่งอุทานว่า “โอ โบนา เวนตูรา” (ผู้นำโชค!) เมื่ออายุได้ 20 ปีได้ปฏิญาณตนเป็นไฟรอาร์สังกัดคณะฟรันซิสกัน แล้วไปศึกษาสาขาวิชาปรัชญาและเทววิทยาที่ปารีส และได้รู้จักสนิทสนมกับตอมมาโซแห่งอากวีโน ซึ่งต่อมาผู้นี้ก็ได้กลายเป็นนักบุญและนักปราชญ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดอีกคนหนึ่งของศาสนจักรคาทอลิก เมื่อท่านเรียนจบก็รับหน้าที่เป็นอาจารย์อยู่หลายปี เมื่ออายุได้ 35 ปี ท่านถูกเลือกให้ดำรงตำแหน่งอัคราธิการของคณะ ซึ่งเป็นช่วงที่คณะของท่านกำลังประสบปัญหาความแตกแยกภายใน ท่านได้ใช้ความรู้และความสามารถอย่างเต็มที่ในการปกครองและจัดการคณะให้เป็นระบบ จนได้รับขนานนามว่าเป็น “ผู้ก่อตั้งและบิดาคนที่สองของคณะ” เพราะนักบุญฟรันซิสซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งจริงนั้นไม่ได้วางระบบการบริหารคณะไว้ ท่านยังเป็นผู้ถ่อมตนถึงขั้นปฏิเสธการรับตำแหน่ง “อาร์ชบิชอปแห่งยอร์ก” จากสมเด็จพระสันตะปาปาเคลเมนต์ที่ 4 แต่ในสมัยสมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 10 ท่านก็ถูกบังคับให้รับตำแหน่งพระคาร์ดินัลบิชอปแห่งอัลบาโน เพื่อช่วยการจัดประชุมสังคายนาลียงครั้งที่สอง อันมีจุดประสงค์เพื่อรวมคริสตจักรคาทอลิกและอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ให้เป็นเอกภาพ
นักบุญทอมัส อไควนัส (อังกฤษ: Thomas Aquinas (/əˈkwaɪnəs/, ค.ศ. 1225-1274) เป็นบาทหลวงโรมันคาทอลิกสังกัดคณะดอมินิกัน เกิดในตระกูลขุนนางชาวอิตาลี สนใจศึกษาสิ่งต่าง ๆ อย่างละเอียดลึกซึ้ง อไควนัสได้พัฒนาแนวความคิดของเขาโดยได้รับอิทธิพลจากอาริสโตเติล ในขณะที่นักคิดคนอื่นมีความเห็นตรงกันข้าม อควีนาสได้ดำเนินการศึกษา สรุปผลที่เป็นแบบตรรกศาสตร์ที่สมบูรณ์ โดยไม่มีข้อสงสัยหรือข้อขัดแย้ง ตามแนวความคิดของอไควนัส ระเบียบวิธีดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่ออควีนาสเริ่มหันมาสนใจศึกษาค้นคว้าแนวความคิดของอาริสโตเติล และได้มีอิทธิพลตลอดชีวิตการทำงานของอไควนัส จุดมุ่งหมายอีกประการหนึ่งของอไควนัสคือ การผสมผสานเทววิทยาศาสนาคริสต์ให้เข้ากับตรรกศาสตร์ของอาริสโตเติล ในที่สุดแนวความคิดของอาริสโตเติลก็กลับมามีชื่อเสียงขึ้นอีกครั้งหนึ่ง นักคิดชาวตะวันตกก็เริ่มหันมาศึกษางานของอริสโตเติลกันมากขึ้น มีผู้กล่าวว่าอาริสโตเติลเป็นผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักปราชญ์ที่มีความรอบรู้ พระเจ้าพึงพอใจยอมอนุญาตให้เป็นผู้สรุปความรู้ทุกสาขาวิชา เท่ากับยอมรับว่าอาริสโตเติลเป็นเหมือนคัมภีร์อันศักดิ์สิทธิ์ เป็นนักบวชของศาสนา เป็นตัวบทกฎหมาย และเป็นนักวินัยทางศาสนา เปรียบเสมือนเป็นผู้ที่มีอำนาจหน้าที่กำหนดความสัมพันธ์ของมนุษย์ กำหนดความรู้ทุกสาขาวิชา
งานเขียนของอไควนัส ในระยะนี้พยายามอธิบายสังคมที่ได้รับอิทธิพลจากศาสนา และพระผู้เป็นเจ้า อไควนัสพยายามกำหนดความสำคัญและหน้าที่ใหม่ของศาสนาที่มีต่อสังคม โดยให้ศาสนายังคงมีอำนาจทางธรรมตามคำสอนของศาสนา อไควนัสก็เหมือนกับนักปราชญ์คนอื่น คือมีความเชื่อว่ามนุษย์เป็นสัตว์สังคมมีจุดมุ่งหมายเพื่อดำรงชีวิตอยู่ในสังคม มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่มีความสามารถกำหนดควบคุมการกระทำของตนเองได้ด้วยสติปัญญา มนุษย์จะตกอยู่ในอันตราย ถ้าไม่ยอมรับระบบสังคม อไควนัสจึงเน้นเอกภาพในสังคมมนุษย์ที่มีพลังอำนาจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเอกภาพทางการเมืองเป็นสิ่งสำคัญ จุดมุ่งหมายก็เพื่อให้สังคมมีเอกภาพอย่างสันติไม่มีความขัดแย้งเกิดขึ้น วิธีการดังกล่าวเปรียบเสมือนมนุษย์ได้รับการอบรมทางจิต จิตที่อบรมแล้ว จะสั่งการให้ร่างกายกระทำสิ่งต่าง ๆ ตามหน้าที่ในสังคม ดังนั้น การปกครองโดยรัฐบาลที่มีผู้นำเพียงคนเดียวจึงเป็นวิธีการที่ดีที่สุด กษัตริย์อันเป็นราชาแห่งปราชญ์คนเดียวจะปกครองประชาชนอย่างยุติธรรม โครงสร้างทางสังคมก็เหมือนกับธรรมชาติที่พระเจ้าปกครอง คนในสังคมจะทำหน้าที่ได้ดีที่สุด ถ้าสัมคมมีเอกภาพโดยมีผู้นำเพียงคนเดียว